Avances en la nueva fase: ComerEo de la huerta a la mesa

ComerEo de la huerta a la mesa consiste en el inicio de la implementación de la Estrategia Alimentaria EoAlimenta, manteniendo la apuesta  por la metodología investigación-acción participativa.

Concretamente, acomete la implementación de la acción 2.3 “Alimentos sostenibles para grandes comedores”, en tres fases:

1. Diagnóstico de capacidades y necesidades del sector productivo agroecológico y de los comedores colectivos del territorio (2022-2023)

2. Puesta en marcha del proyecto piloto (2023)

3.Proceso de acompañamiento técnico y capacitación (2023-2024).

Transformación/ impactos esperados en la nueva Fase ComerEo

  • Desde un punto de vista agroecológico, reequilibrar los procesos de demanda de alimentos de proximidad y autosuficiencia de la cuenca alimentaria alimentaria del Eo.
  • Contribuir en la consolidación y la dignificación de los proyectos de producción agroecológica presentes no territorio.
  • Incentivar la creación y el aumento de número de personas y proyectos dedicados en el territorio a la producción agroecológica. Esto último, a la vez, tendrá un efecto arrastre en relación al aumento del número de hectáreas dedicadas al cultivo de productos frescos así como a la recuperación y puesta en marcha de tierras para el cultivo.
  • Aumentar y reforzar las alianzas entre los diferentes agentes vinculados directa o indirectamente al sistema agroalimentario.

Implicación de los agentes locales

Eo Alimenta contribuye a este proceso transformador a través del acompañamiento, la articulación y la coordinación de todos los agentes vinculados al ecosistema alimentario: proyectos productivos, público consumidor, agentes de distribución y comercialización y administraciones públicas, con gran poder de incidencia y transformación en el sistema agroalimentario local a través de la compra pública responsable.

Esta nueva fase ComerEo permite aumentar la capacitación y sensibilización de diversos agentes locales como son el alumnado, profesorado, familias y ANPAS de centros educativos, las personas usuarias de otro tipo de comedores públicos, el personal laboral de cocinas locales, hostelería, personal técnico y político de administraciones públicas, etc. Contamos con el compromiso del CEIP de Barreiros,  CEIP Gregorio Sanz de Ribadeo,  CEIP A Pontenova y el Centro de Hostalería de Foz, y con el apoyo de ASCOVE y el programa Voz Natura.

Organizaciones en la alianza

En esta nueva fase ComerEo aumenta el número de socios en relación a la convocatoria previa. Continúan el resto de socios, familiarizados con el proyecto y manteniendo su compromiso:

  • Gobiernos locales: Ribadeo, A Pontenova, Barreiros y Trabada en Galicia, y Vegadeo, Taramundi, Castropol, Tapia de Casariego e San Tirso de Abres en Asturias.
  • Universidad de Santiago, a través del grupo de investigación HISTAGRA, Lourenzo Fernández Prieto y Eva Quiroga, en colaboración con el investigador Emilio Carral.
  • Sindicato Labrego Galego, con un equipo situado en A Mariña de Lugo, en contacto directo con el sector productivo local, comprometido con la lucha por la soberanía alimentaria como parte de La Vía Campesina.
  • CEDER Oscos-Eo, entidad sin ánimo de lucro que tiene como objetivo el desarrollo comarcal.
  • GDR Terras de Miranda, organización sin ánimo de lucro, integrada por un grupo representativo de las instituciones y agentes económicos de la Comarca de A Mariña (Galicia).
  • Fundación Edes, entidad sin ánimo de lucro formada por personas con diversidad funcional.
  • Xunta de Galicia.
  • Comisionado para Reto Demográfico de Asturias
  • Diputación de Lugo
  • Asociación Interregional InterEo

Execución dunha diagnose sobre:
i) a capacidade produtiva do sector agroecolóxico do territorio, partindo do estudo preliminar levado a cabo polo profesor E. Carral;
ii) as barreiras, vantaxes e necesidades percibidas polo sector produtivo
agroecolóxico para abastecer a comedores colectivos.
Obxectivo da diagnose: dimensionar a capacidade de abastecemento de
alimentos para os comedores colectivos do territorio.

Estado actual: en proceso.

Investigación sobre:

i) aspectos clave da restauración colectiva do ámbito público e privado para establecer medidas efectivas que permitan incorporar a produción alimentaria agroecolóxica no curto e mediano prazo;

ii) as barreiras, vantaxes e necesidades percibidas por parte dos comedores colectivos de accións cara a abastecerse, de forma mantida no tempo, de alimentos agroecolóxicos de proximidade.

Estado actual: En proceso. Oportunidades localizadas:
Asociación Hostalaría de Ribadeo: en colaboración co concello e o Programa Víveo Máis
CEIP A Pontenova: colexio seleccionado para desenvolver o proxecto piloto no comedor escolar.

  • Análise da viabilidade económica e de abastecemento dos comedores colectivos do territorio.
  • Estudo sobre a incorporación de novas persoas produtoras 
  • Selección de comedores para participar no proxecto piloto.
  • Establecemento dos obxectivos, contidos e plan de traballo da fase de posta en marcha do proxecto piloto: establecemento de criterios nutricionais e nova estrutura dos menús, calendarios de produción, etc.
  • Apoio técnico ao sector produtivo e aos comedores.

Estado actual: comedor escolar seleccionado CEIP A Pontenova. Tivemos a primeira reunión co equipo directivo e unha segunda reunión co equipo resoponsable da cociña. Están dispostas á incorporar verduras do Eo Alimenta a partir de setembro.

  • Estimación dos consumos de materia prima anuais e cálculos das racións adecuadas para cada idade.
  • Contactos e trato cos proveedores agroecolóxicos do territorio.
  • Articulación da oferta e distribución de alimentos para proveer aos comedores participantes.
  • Asesoramento para avanzar no establecemento de criterios de sostibilidade e proximidade na compra pública alimentaria.

Estado actual: en proceso: traballando co equipo de cociña do CEIP A Pontenova e co sector da Hostalaría de Ribadeo.

Campaña de sensibilización con familias, alumnado, profesorado, equipos de monitoras/es, equipos directivos de empresas e centros educativos sobre os beneficios dunha alimentación ecolóxica, local, fresca e de tempada, incidindo especialmente nos comedores escolares.

Estado actual: en proceso, comezando o proceso de sensibilización co CEIP A Pontenova e o sector da Hostalaría de Ribadeo.

  • Para difundir o proxecto realízanse actividades para diferentes públicos: xogos infantís e showcookings en mercados; talleres de transmisión de saberes culinarios con maiores; creación da marca Restaurante do Eo.
  • Establécese colaboración co programa ambiental Voz Natura (La Voz de Galicia).
  • Elaboración de materiais didácticos.
  • Adaptación da web á nova fase do proxecto (de repositorio actual cara a web con funcionalidades comerciais).

Estado actual: en proceso. Presentado proxecto de sensiblización e difusión co programa Voz Natura para o CEIP A Pontenova.

Como parte da avaliación analizaranse os resultados obtidos, os
vínculos creados entre axentes da cadea alimentaria e a viabilidade de
incorporar novos comedores colectivos e proxectos produtivos ao
proxecto.